Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2008

ANTΩΝΗ Κ. ΖΑΧΑΡΑΚΗ - Έμμετρες Ιστορίες

Ένα ολάνθιστο εξώφυλλο στολίζει το τελευταίο βιβλίο του δάσκαλου Αντώνη Ζαχαράκη. «Έμμετρες Ιστορίες» το ονομάζει και το αφιερώνει στα γηρατειά, στη δεύτερη νεότητα, την κατασταλαγμένη και σοφή, θα συμπλήρωνα εγώ.
Συνηθίζει να μας εκπλήσσει τα τελευταία χρόνια ο ποιητής και συγγραφέας. Οκτώ βιβλία είναι η μέχρι τώρα παραγωγή του, σε πεζό και έμμετρο λόγο, και αντίθετα από το συνηθισμένο, εξακολουθεί να έχει γενεσιουργό έμπνευση.
Συγγενικοί δεσμοί με συνδέουν με τον Αντώνη Ζαχαράκη και καμαρώνω γι’ αυτό. Εκτός από θείο όμως τον είχα και δάσκαλο στα πρώτα μαθητικά μου χρόνια και του οφείλω πολλά. Για όλους τους παραπάνω λόγους δυσκολεύομαι να γράψω από φόβο μήπως δεν είμαι όσο πρέπει αντικειμενικός. Ωστόσο θα πω κάποια πράγματα που είναι γενικά παραδεκτά.
Πρώτα-πρώτα ο Ζαχαράκης ήταν και εξακολουθεί να είναι δάσκαλος με την κυριολεξία του όρου. Δάσκαλος αγνών ψυχών, δάσκαλος της ζωής και των ανθρώπων. Με μια λεβέντικη ψυχή και μια καρδιά γεμάτη καλοσύνη. Τον θυμάμαι στο καφενείο του πατέρα μου τα βράδια, τα παλιά εκείνα χρόνια. Παρατούσαν τα χαρτιά οι χωριανοί και μαζευόντουσαν γύρω του. Κι αυτός με το γνωστό μειλίχιο ύφος του δίδασκε. Ναι, όπως το ακούτε. Τους εξηγούσε με απλά λόγια το καθετί. Από την τρέχουσα επικαιρότητα μέχρι τα καιρικά φαινόμενα.
Αγαπούσε τους ανθρώπους ο Αντώνης κι αυτοί τον λάτρευαν και τον τιμούσαν. Ένιωθαν υπερήφανοι που το φτωχό ορφανό αγόρι που είχε ανατραφεί με χίλιες δυο στερήσεις, είχε εξελιχθεί σ’ έναν θαυμάσιο άνθρωπο και επιστήμονα. Είχε γνώσεις κι ένα μνημονικό αξιοζήλευτο. Σ’ αυτά του τα προσόντα προστέθηκε κι η εμπειρία της ζωής την οποία αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο.
«Ο καλός, καλό δεν έχει», συνηθίζει να λέει ο λαός μας. Στον Ζαχαράκη ωστόσο η ζωή έκανε εξαίρεση. Του χάρισε μια εξαίρετη σύζυγο, τη Χαρά, που γέμισε με χαρές το σπιτικό του. Του γέννησε δυο γιους, τον Κωστή και τον Χάρη, που τους ζύμωσαν με τα στέρεα υλικά που δίδασκαν και τους πότισαν μέχρι το μεδούλι με αγάπη για τον κόσμο. Τους σπούδασαν, τους έκαναν γιατρούς κι αξιώθηκαν να τους καμαρώσουν καταξιωμένους επαγγελματικά, να ανατρέφουν παιδιά, τα εγγόνια της Χαράς και του Αντώνη.
Σίγουρα αυτό το θαυμάσιο οικογενειακό περιβάλλον έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην πλούσια συγγραφική παραγωγή του. Τον πόνο τραγουδά ο Ζαχαράκης. Την αγάπη, τον έρωτα, τα ήθη και τα έθιμα. Τη θρησκεία και την οικογένεια. Τα ιδανικά δηλαδή που κράτησαν τον ελληνισμό αλώβητο και του επέτρεψαν να επιβιώσει. Γνώρισε καταστροφές η Ελλάδα. Πολέμους και κατακτητές που την κράτησαν αλυσοδεμένη για αιώνες ατέλειωτους. Τα κατάφερε όμως και σήκωσε κεφάλι. Αυτά δίδασκε ο Ζαχαράκης κι αυτά προσπαθεί να μεταδώσει μέσα από τα γραπτά του, κι από την ανταπόκριση του κοινού φαίνεται πως τα καταφέρνει.
Να ’σαι καλά, παλιέ μου δάσκαλε, θείε μου αγαπητέ, κι εξακολούθησε να γράφεις. Μας πλουτίζεις έτσι με γνώσεις και με όμορφα βιβλία.

Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2008

Γιώργος Παπακωνσταντής - Από την παράδοση στην παράβαση

Την ώρα που γύρω μας επικρατεί ο παραλογισμός, που η χώρα βυθίζεται στο χάος, με μια πρωτοφανή διεθνή οικονομική κρίση σε εξέλιξη και τα σκάνδαλα να διαδέχονται το ένα το άλλο, ο Γιώργος Παπακωνσταντής βρήκε τον χρόνο να ασχοληθεί με τα μεγάλα και τα σπουδαία. «Από την παράδοση στην παράβαση» είναι ο τίτλος του πέμπτου κατά σειρά βιβλίου του. Πρόκειται για ένα βιβλίο-μελέτη, δοσμένο από έναν άνθρωπο που έχει σπουδάσει τη ζωή τόσο στο πεζοδρόμιο, λόγω παλαιότερης επαγγελματικής ενασχόλησης, όσο και στα θρανία.
Ξεκινώντας να σχολιάσω το τελευταίο του πόνημα σταματώ καταρχήν στο εντυπωσιακό εξώφυλλο με τις παραστατικές φωτογραφίες και τον εύστοχο τίτλο, που αφαιρεί με την πρώτη ένα από τα βασικά επιχειρήματα μιας σειράς παρανομούντων. Πανεπιστημιακός δάσκαλος ο συγγραφέας, κρίνει σκόπιμο να εισάγει τον αναγνώστη στις βασικές έννοιες κάνοντας αναφορά στο έγκλημα και την εγκληματικότητα, ερμηνεύοντάς τις και ανατρέχοντας στα αίτια που τις προκαλούν.
Στο δεύτερο μέρος την τιμητική της έχει η Κρήτη, ένας χώρος αντιθέσεων όπως γράφει επί λέξει. Μελετά την ιστορία της σε βάθος και φτάνει μέχρι τις μέρες μας που τις χαρακτηρίζουν η έξαρση της παραβατικότητας γενικά. Ασχολείται με περιστατικά παράλογα που όμως έχουν συμβεί, τα γνωρίζουμε όλοι μας, μας έχουν συνταράξει, προβληματίσει και έχουν γίνει πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες, όπως έχουν απασχολήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα και τις τηλεοράσεις. Δεν σταματά όμως στην καταγραφή τους μόνο, αλλά αναλύει σε βάθος τα αίτια που τα προκάλεσαν, τον κοινωνικό περίγυρο του χώρου που διαπράχθηκαν και τον αντίχτυπο που είχαν στην κοινωνία.
Στη συνέχεια αναφέρεται σε κάθε νομό χωριστά παραθέτοντας χρήσιμες πληροφορίες για τον πληθυσμό, τη διοικητική διαίρεση, τις ασχολίες των κατοίκων και τα σπουδαιότερα αστικά και ημιαστικά κέντρα. Και βέβαια αφού αναφερόμαστε στην Κρήτη δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η αγάπη των κρητικών για τα όπλα. Με επιστημονικό τρόπο εξηγεί πώς η λαχτάρα του κρητικού για λευτεριά και η αίσθηση ασφάλειας που του παρείχαν τα όπλα, μετεξελίχθηκε από κάποιους επιτήδειους σε επιστήμη που κατέληξε σε ένα ιδιαίτερα κερδοφόρο επάγγελμα (αυτό του εμπόρου όπλων και πυρομαχικών) και τροφοδότησε τη βία και την επιθετικότητα στη συνέχεια. Δεν παραλείπει να αναφερθεί στη βεντέτα και τα ολέθρια αποτελέσματα που συνεπάγεται και επισημαίνει την απουσία εξειδικευμένων επιστημονικών ερευνών για την εγκληματικότητα στην Κρήτη.
Το τρίτο μέρος περιλαμβάνει στατιστικά στοιχεία που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα εγκληματικότητας όπως είναι οι ληστείες, οι κλοπές, η ζωοκλοπή και οι καταπατήσεις. Και βέβαια ένα σημαντικό μέρος καταλαμβάνει η παραγωγή και το εμπόριο ναρκωτικών, με την περίπτωση του Μυλοποτάμου και των Ζωνιανών σε περίοπτη θέση, και η διακίνηση μεταναστών με την εκμετάλλευσή τους τόσο στον εργασιακό τομέα όσο και στον σεξουαλικό. Το τέταρτο μέρος περιλαμβάνει τα συμπεράσματα και τις αξιολογήσεις.
Τελειώνοντας θέλω να επισημάνω πως πρόκειται για ένα πολύπλευρο επιστημονικό έργο που συνδυάζει την έρευνα με τη μελέτη και την τεκμηρίωση που αντί να απωθεί, προσελκύει. Κι αυτό γιατί είναι γραμμένο σε μια γλώσσα απλή και κατανοητή σε όλους, παρά το ότι αγγίζει θέματα και έννοιες πολλές φορές δυσνόητες. Έτσι το μόνο που μου απομένει να τονίσω είναι πως αποτελεί ένα ευχάριστο ανάγνωσμα και ένα πολύτιμο εργαλείο γνώσης. Στον συγγραφέα εκτός των συγχαρητηρίων, εύχομαι καλή συνέχεια γιατί σίγουρα έχει πολλά να μας δώσει ακόμη.