Μ α ν τ ι ν α δ ο κ ο υ β έ ν τ ε ς - 35 Μαντιναδολόγοι παρουσιάζουν το έργο τους

Και μόνο ο αριθμός τους εντυπωσιάζει. 35 τεχνίτες της μαντινάδας συγκεντρωμένοι με δείγματα της δουλειάς τους σ’ ένα καλαίσθητο βιβλίο δεν είναι και λίγο πράγμα. Απλοί βιοπαλαιστές, υπάλληλοι, επαγγελματίες, επιστήμονες, φοιτητές. Νέοι και γέροι, άντρες και γυναίκες. Από τη νεαρή Ευβοιώτισσα Αγουρίδα Γεωργία μέχρι Χαντρακομανώλη. Από Γαριπαντώνη και Λέκκα (πρόεδρο του συλλόγου Κρητών δημιουργών «Μιχ. Καυκαλάς») μέχρι παπά Νικολή Νικηφόρο, Σημισακογιώργη και ΚΙΓΚ. Νέα ταλέντα μαζί με τα «ιερά τέρατα» της Κρητικής μας παράδοσης.
Απ’ όλες τις γωνιές της Κρήτης. Από τ’ Αμαριώτικα μέχρι Μονοφάτσι, Τυμπάκι, πολιτείες και χωριά. Καθένας με το γούστο του, καθένας με το ταλέντο του. Εκεί όμως που πρέπει να κάμω στάση είναι στους φοιτητές και τους καταγόμενους από άλλα μέρη, εκτός Κρήτης δηλαδή. Ιδιαίτερης μνείας και προσοχής χρήζουν αυτοί. Οι πρώτοι γιατί με το έργο τους μας ενισχύουν τη βεβαιότητα πως η λαϊκή μας παράδοση περνά άνετα από γενιά σε γενιά, εμπλουτίζεται κι ανανεώνεται αφού φωτισμένοι νέοι καλλιτέχνες έρχονται και προστίθενται στους ήδη υπάρχοντες κι οι δεύτεροι γιατί αποτελούν τρανταχτή απόδειξη πως η δύναμη της μαντινάδας έχει διασχίσει από καιρό τις θάλασσες κι έχει γοητεύσει και κατακτήσει κι άλλα μέρη της Ελλάδας.
«Αδικημένη τάξη ποιητών» χαρακτηρίζει ο εκδότης στον επίλογο του βιβλίου τους μαντιναδολόγους κι ίσως και να μην έχει άδικο γιατί πολλοί από μας υποβαθμίζαμε τη λογοτεχνική αξία της μαντινάδας και τη θεωρούσαμε απλοϊκά δίστιχα βασισμένα στην έμπνευση της στιγμής. Αλλά η μαντινάδα δεν είναι μόνο αυτό. Ίσα ίσα που εκεί έγκειται το μεγαλείο της. Μέσα στον περιορισμένο χώρο ενός δίστιχου ο δημιουργός της συμπυκνώνει ολόκληρη τη λαϊκή σοφία, εκφράζει συναισθήματα, γίνεται γλωσοπλόκος, εκφράζεται, ζει, δημιουργεί.
Υπάρχουν άπειρες κατηγορίες μαντινάδας. Συναισθηματικές, ερωτικές, σατυρικές, τοπικιστικές, ακόμη κι εκδικητικές. Συγχωρέστε με που παρασύρθηκα μιας και δεν είμαι ειδικός. Πέρα από το ν’ απολαμβάνω μια καλή μαντινάδα τίποτ’ άλλο δεν ξέρω. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει πως δεν υιοθετώ απόλυτα την εύστοχη παρατήρηση του φίλου Σημισακογιώργη που λέει πως υπάρχουν μαντινάδες «που όταν τις ακούς σου σηκώνεται η τρίχα». Ικανότητες ιδιαίτερες χρειάζεται, τεχνική και πλούσιο ψυχικό κόσμο για να δημιουργήσει κάποιος τέτοιου είδους μαντινάδες. Και θα συμφωνήσω επίσης μαζί του πως μέσα σε μια καλή μαντινάδα «περικλείεται ένα ολοκληρωμένο νόημα που για να το αναλύσει κάποιος χρειάζεται ένα ολόκληρο βιβλίο».
Συγχαρητήρια ταιριάζουν στους συντελεστές της προσεγμένης αυτής έκδοσης. Στον εκδότη και μαντιναδολόγο τον ίδιο Κωστή Βενιανάκη, τον εκδότη της εφημερίδας «Ρέθεμνος» Νίκο Καραγιαννάκη, την αθέατη πρωταγωνίστρια και στυλοβάτη της ίδιας εφημερίδας Γεωργία Καραγιαννάκη και το «δάσκαλο» Γιώργη Σηφάκη, τον γνωστό μας Σημισακογιώργη. Αυτός βέβαια είναι «άλλου παπά ευαγγέλιο» και δεν τον προσπερνάς τόσο εύκολα. Πρώτα πρώτα γιατί κατάφερε και μετέτρεψε το μεζεδοπωλείο «Μεσοστράτι» σε στέκι γλεντζέδων και καλλιτεχνών και δεύτερο γιατί από μοναχός του αποτελεί φαινόμενο. Πολυτάλαντος κι αεικίνητος μαζί με το καραφάκι το κρασί και τον εκλεκτό μεζέ θα σου σερβίρει, φίλε αναγνώστη, και τη μαντινάδα της στιγμής. Και δεν αρκείται σ’ αυτό. Η παραδοσιακή στήλη που από ετών διατηρεί στην εφημερίδα «Ρέθεμνος» κι η ραδιοφωνική εκπομπή εκτός από τον πολιτισμό που παράγει αποδείχθηκε φυτώριο νέων στιχοπλόκων και δημιουργών. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί από τους συμμετέχοντες αποδίδουν σ’ αυτόν την ευθύνη για την ενασχόλησή τους με το αντικείμενο.
Οι «Μαντιναδοκουβέντες» είναι ένα βιβλίο πολλαπλά χρήσιμο. Οι μαντιναδολόγοι αναφέρονται κατ’ αλφαβητική σειρά με αποτέλεσμα να συμμετέχουν όλοι ισότιμα και τους δίνεται η ευκαιρία μ’ αυτό τον τρόπο να γίνουν ευρύτερα γνωστοί. Επίσης μέσα από το πλήθος των μαντινάδων που περιέχει μπορεί ο αναγνώστης να μάθει, ν’ αναπολήσει τα παλιά, να μερακλώσει. Είναι ένα έργο που μόνο να προσφέρει μπορεί και γι’ αυτό συγχαίρω ξανά τους συντελεστές του.